1. Bánh mướt
Bên cạnh những món chế biến từ lươn vốn đã nổi tiếng, bánh mướt là một đặc sản khác ở Nghệ An. Người sành ăn ở đây thường đến huyện ven biển Diễn Châu – nơi có nhiều gia đình theo nghề làm bánh đã nhiều thế hệ. Với người vùng này, đây là thức ăn sáng quen thuộc trước khi bắt đầu một ngày mới.
Người ta có thể dùng bánh mướt chấm với nước mắm vắt chanh. Nhiều nơi còn làm thêm nham từ rau nhút hoặc củ chuối để ăn kèm. Sang hơn một chút, bạn có thể dùng bánh mướt với thịt vịt, gà, bò hầm hoặc xáo lòng (nội tạng heo như tim, gan, lòng, cật, dạ dày và dồi, huyết). Bánh mướt thường có độ dài bắng ngón tay trỏ, trắng và mềm, không dính vì đã được phết lớp dầu lúc cuốn. Đĩa bánh mang ra khi còn nóng sẽ dậy mùi rất thơm. Khi thưởng thức, bạn có thể gắp từng miếng bánh chấm vào chén nước mắm rồi chậm rãi đưa vào miệng, húp thêm miếng xáo lòng là đủ vị đậm đà.
2. Bánh ngào
Món ăn đơn giản là chiếc bánh được phủ nhiều mật lại có mùi thơm của nước gừng, nên có tên gọi là “bánh ngào”. Bánh ngào thường được thưởng thức vào lúc trời se lạnh, hay có chút mưa phùn vì khi ăn nóng sẽ càng ngon hơn bởi sự nồng ấm, “ngào ngạt” và thơm lừng mùi gừng. Món bánh ngào có thể có nhân hoặc không có nhân, thông thường ngày xưa các cụ thường làm nhân bánh từ đỗ xanh tróc vỏ rồi ninh lửa nhỏ cho chín, giã nhỏ, cho ít đường trộn đều rồi viên lại thành nhân bánh.
Làm bánh khá đơn giản, nguyên liệu cũng không đắt, không khó tìm. Thông thường người ta chọn bột nếp để làm bánh ngào, ngoài ra còn có mật mía, gừng. Cách làm bánh ngào tương tự bánh trôi tàu, bánh chay ở miền Bắc. Bánh trôi tàu, bánh chay ăn có vị ngọt thanh đạm của đường. Còn bánh ngào lại có vị ngọt đậm đà của mật. Phải chọn loại mật có màu vàng đỏ, đậm đà, sánh nhuyễn. Nếp làm bánh chọn loại nếp ngon xay nhỏ rồi lọc qua túi vải để lấy được phần bột tinh. Sau đó đem nhồi thật kỹ cho nhuyễn, càng nhuyễn bánh ăn càng dẻo và ngon.
3. Cháo canh
Cháo canh dường như là món ăn không thể không nhắc đến. Những sợi bánh to hơn sợi mì, mềm, trắng. Khi ăn có kèm các gia vị khác như hành, ớt xào, ít chanh để vị được đậm đà. Những hương vị quyện lại, vị thanh thanh của sợi bánh làm từ bột gạo, vị cay nồng của ớt, vị chua chua của chanh và thơm của hành khiến cho du khách không khỏi xuýt xoa khi thưởng thức một bát cháo canh đúng điệu.
4. Súp lươn/Cháo lươn
Nghệ An vốn nổi tiếng với lươn. Thậm chí ở Hà Nội hay Sài Gòn người ta vẫn thường mở những quán ăn Lươn Nghệ An để nói đến xuất xứ của loài lươn nổi tiếng. Vậy nên khi đến Nghệ An không thể không thưởng thức món cháo lươn cực hấp dẫn. Lươn được luộc lên, xé nhỏ thịt, còn nước luộc thì được dùng để nấu cháo. Khi ăn, người ta cho thịt lươn đã xé nhỏ vào bát, cho gia vị, hạt tiêu rắc đều rồi khuấy chúng với nhau. Thịt lươn luộc vừa ngọt vừa mềm rất ngon, thêm một chút nồng của hạt tiêu nữa. Cháo lươn không chỉ là một món ăn ngon mà còn có rất bổ dưỡng đối với người gầy.
5. Khoai xéo
Dân dã, đơn giản nhưng để nấu một nồi khoai xéo ngon không dễ. Đầu tiên phải kỳ công làm khoai. Phải chọn những củ khoai to, không sùng sẩy và ít nhựa đem cắt phơi để đỡ vụn nát hao khoai và giữ được vị ngọt. Muốn khoai ngon, giòn, giữ được vị ngọt bùi vốn có phải lựa ngày nắng thật giòn để phơi. Cái khoai được nắng biết ngay, màu trắng như sữa mẹ, giòn rụm và thơm.
Còn nhớ lúc ấy, tôi thi thoảng vụng trộm những miếng khoai khô cho vào miệng rau ráu. Miếng khoai vừa ngọt, vừa bùi chẳng thua gì kẹo mứt ngày tết. Đến đoạn chế biến, phải thực sự khéo léo và tinh tế lắm mới nấu được món khoai xéo hoàn hảo, ngọt, mềm thơm mà không bị quá ướt hay quá khô.
6. Tương Nam Đàn
Cách làm ra loại tương này không phải cầu kỳ hay phức tạp nhưng đòi hỏi rất nhiều ở người làm sự kinh nghiệm và khéo léo trong cách chế biến. Tương được làm từ hạt đậu nành và thính gạo làm mốc và một số gia vị khác.
Đậu nành sẽ mang đi ngâm qua đêm để cho mềm, sáng mai khi nấu đậu sẽ nhanh chín hơn, mềm và béo hơn. Khi nấu đậu thì để ý phần nước là ngang với mặt đậu, khi đậu chín thì dùng muỗng hay chày nhỏ để nghiền nát phần đậu này đi.
Tiếp đến sẽ rang mè đen, lúc nào mè có mùi thơm thì sẽ cho vào máy xay để xay nhuyễn ra. Cho hỗn hợp các loại nguyên liệu gồm đậu đen, đường, muối , thính gạo và mè đen theo tỉ lệ vào với nhau. Trộn đều hỗn hợp và đưa lên nấu để cho phần đường và muối tan đi. Cuối cùng là cho tương vào trong hũ thủy tinh, ủ chừng 20 ngày là có thể mang ra sử dụng.
7. Nhút Thanh Chương
Ai cũng thường thuộc làu câu: Nhút Thanh Chương Tương Nam Đàn Bởi vì những món ăn này quá nổi tiếng mỗi khi nhắc đến Nghệ An. Nhút được làm từ những vật liệu cực đơn giản đó là mít xanh hoặc xơ mít chín và muối trắng. Thế nhưng chúng lại mang đến món ăn vừa ngon, vừa giòn, lại có chút chua chua ăn rất thích thú. Và từ nhút cũng có thể chế biến được rất nhiều món ăn để ăn với cơm như nhút chấm nước mắm, nhút để nấu canh hay nhút xào đều rất ngon miệng.
8. Cam Xã Đoài
Theo những người trồng cam ở đây, cam Xã Đoài có đặc điểm vỏ cam mịn, mỏng đều và có mùi hương thơm dịu. Ruột cam vàng óng ánh, có vị ngọt, thanh mà không chua, khó thấy ở giống cam khác. Khi cắt ra, cam có màu vàng óng, nước chảy ra như mật ong. Cam Xã Đoài thường ra hoa vào tiết lập Xuân và bắt đầu chín vào tháng 11, 12 âm lịch hằng năm.
Cam Xã Đoài là giống cam đặc biệt thơm ngon, ngọt, được coi là cây ăn quả đặc sản “tiến vua” nức tiếng ở xứ Nghệ. Cam Xã Đoài không chỉ nổi tiếng ở trong nước mà còn vinh dự được ghi vào đại từ điển Pháp, xuất hiện trong thành ngữ nước bạn Lào “Cam Xã Đoài, xoài Thà – Khẹc” và đi vào văn chương Việt Nam.
Hy vọng thông qua bài viết này, chúng mình đã cung cấp đầy đủ những thông tin về những đặc sản trứ danh của xứ Nghệ cho bạn. Chúc bạn có những trải nghiệm tuyệt vời với món ăn nổi tiếng này nhé!
